Tarih 12 Aralık 1941.
779 yolcu ve 10 mürettebatla, Romanya'nın Köstence limanından kalkar Struma gemisi.
Yolcularının büyük bir çoğunluğunu başta Romanya Yahudileri olmak üzere Avrupa'nın bir çok kentinden gelen Yahudiler oluşturmaktadır.
Amaçları Nazi hışmından kaçmak ve Filistin topraklarına ulaşmaktır.
O yıllarda Filistin toprakları İngilizlerin kontrolünün altındaydı ve İngiliz hükümeti mevcut yahudi göçünden büyük rahatsızlık duyduğu için bu tarz girişimlere karşı çıkıyordu.
Nitekim Struma gemisi de İngiliz hükümetinin müdahalesine takıldı. Gemi İstanbul boğazı açıklarında motor arızası nedeniyle (ki bunun sabotaj olduğuda çok söylenir) demir attığında İstanbul hükümeti baskılar nedeniyle gemiye bu arıza nedeniyle hiç bir yardımda bulunmadı. Gemi uzun süre boğazda demirli kaldı.
Aktarılanlara göre, zaten ufak bir gemi olan strumada, haddinden fazla bulunan yolcuların yardım çığlıkları kıyıya kadar ulaşıyormuş.
23 Şubat 1942'de motoru halen çalışmayan gemi, hükümet tarafından karadeniz açıklarına çekilir. Ertesi sabah (yani 70 sene önce bugün) Strumada büyük bir patlama olur ve karadenizin sularına gömülür.
Bu felaket sonrası 103'ü çocuk olmak üzere 768 kişi yaşamını yitirir. Sadece David Stoliar isimli bir yolcu kıyıya kadar yüzerek hayatını kurtarabilir.
Gemi karadeniz kıyılarına çekilmeden önce, Vehbi Koç kişisel iş ilişkilerini kullanarak bir aileyi gemiden almıştır. Birde filistin vizesi olan bir kaç kişinin gemiden ayrılmasına İngilizler izin vermiştir hepsi o kadar.
Strumanın yıllarca türk hükümeti tarafından batırıldığı düşünülürken, 1960'lı yıllarda Sovyet arşivlerinden çıkan belgelerde bir sovyet deniz altısı tarafından torpillenerek batırıldığı ortaya çıkmıştır.
Olayın kendisi zaten yeterince dramatik olduğu için şiddetini arttırmamak adına detaylara girmeden sade bir şekilde anlatmaya gayret ettim. Eminim bir çok kişi biliyordur bu olayı. Bilmeyenlere denk gelmesi amacıyla...
Zülfü Livaneli'nin son romanı olan Serenad, Struma üzerine inşa edilen bir aşk öyküsünü anlatıyor.
Kitap açtığı kapılar adına oldukça hoşuma gitmişti.
Bir bilgi linki : Struma Projesi
...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder